Teraz więcej kobiet może skorzystać z bezpłatnej cytologii w ramach programu profilaktyki raka szyki macicy NFZ. Gdzie ją zrobić w Łódzkiem?

Niedawno zakończył się Europejski Tydzień Świadomości Raka Szyjki Macicy. To okazja, by przypomnieć o tym groźnym nowotworze kobiecym oraz o sposobach profilaktyki, w tym o badaniu cytologicznym i szczepionkach przeciw HPV.

Rak szyjki macicy jest w skali świata czwartym pod względem częstości występowania nowotworem u kobiet. W Polsce wykrywany jest u około 3 tys. pań w Polsce, a u wielu z nich zbyt późno. W Polsce notowany jest jeden z najniższych w Europie odsetek przeżyć 5-letnich i około połowy pacjentek z taką diagnozą umiera. Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, a sprzyja mu np. palenie papierosów, duża liczba partnerów seksualnych, a nawet duża liczba porodów.

Jednocześnie rakowi szyjki macicy łatwo zapobiegać przez regularną cytologię i szczepienia przeciw HPV.

Cytologia to proste i bezbolesne badanie wykonywane podczas zwykłej wizyty ginekologicznej. Pozwala sprawdzić, czy u kobiety nie rozwija się rak szyjki macicy lub stan przedrakowy. Ginekolog wsuwa do pochwy leżącej na fotelu pacjentki wziernik ginekologiczny i wkłada przez niego tzw. szczoteczkę cytologiczną. Pobiera nią komórki ze ściany i szyjki macicy, które potem oglądane są pod mikroskopem. W razie wątpliwości lekarz skieruje kobietę na dalsze badania lub leczenie.

- Większość z nas, gdy pójdzie na bezpłatną cytologię dowie się, że jest zdrowa. Panie, które dowiedzą się, że chorują będą mogły - jeśli tylko odpowiednio wcześnie trafiły na badanie cytologiczne- szybko wykryć nowotwór i dostać szansę na całkowite wyleczenie, macierzyństwo i długie życie – podkreśla Anna Leder z Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ. - Dlatego przypominajmy swoim żonom, partnerkom, przyjaciółkom, sąsiadkom, siostrom, mamom i babciom, że cytologia nie boli, jest dostępna bez kolejki, bez skierowania w ramach badania profilaktycznego – zachęca.

Cytologię można wykonać bezpłatnie i bez skierowania w ramach prowadzonego przez NFZ programu profilaktyki raka szyjki macicy. Od listopada ubiegłego roku program objął szerszą wiekowo grupę pacjentek – teraz mogą z niego korzystać wszystkie panie w wieku od 25 do 64 lat. Cytologię w ramach programu można wykonać raz na trzy lata, a kobiety z grup ryzyka (np. zakażone typem wirusa HPV, wirusem HIV, czy przyjmujące leki immunosupresyjne) mogą się zbadać raz na rok.

Tu znajdziesz więcej informacji o raku szyjki macicy i programie profilaktycznym NFZ

Co ważne, kobiety w każdym wieku mogą też wykonać bezpłatną cytologię poza programem.

Cytologię można wykonać w każdym gabinecie ginekologicznym z umową z NFZ, a także w niektórych poradniach POZ. Najlepiej wybrać się do swojego ginekologa, a jeśli go nie mamy – znaleźć najbliższy gabinet korzystając z portalu internetowego NFZ „Gdzie się leczyć”.

Wystarczy wpisać adres: www.gsl.nfz.gov.pl i wybrać zakładkę "Programy profilaktyczne" lub zatelefonować pod bezpłatny numer 800 190 590.

W województwie łódzkim takich poradni i gabinetów ginekologicznych jest 157, a w samej Łodzi aż 57. Cytologię można też wykonać u 17 położnych w poradniach POZ. Mimo łatwości dostępu mieszkanki Łódzkiego stosunkowo rzadko korzystają z programu – bada się niecałe 11 proc. uprawnionych. Są jednak duże różnice między powiatami. W opoczyńskim i pabianickim bada się 17 proc. pań, ale już w kutnowskim – to niż 5 proc., w rawskim niecałe 7 proc., a w brzezińskim 7,5 proc. W samej Łodzi mimo wielu gabinetów z programu korzysta 11 proc. pań.

Rak szyjki macicy niemal w stu procentach związany jest ze wcześniejszym zakażeniem onkogennym typem wirusa brodawczaka ludzkiego, znanego jako HPV. Wirus ten jest powszechny i bardzo łatwo przenosi się między ludźmi, głównie przez kontakty płciowe. Większość z nas zaraża się nim przynajmniej raz w życiu. Dlatego kolejnym skutecznym sposobem profilaktyki są szczepienia młodych ludzi przeciw HPV.

W Polsce od ubiegłego roku są one dostępne bezpłatnie dla wszystkich dzieci od 9 do 18. roku życia. W Łódzkiem w 2023 r. skorzystało z tej możliwości 6,6 tys. dzieci.
Dziecko na szczepienie można zapisać:

• w przychodni POZ
• przez Internetowe Konto Pacjenta
• infolinię 800 100 101

Czy wiesz wszystko o szczepieniu przeciw HPV? Rozwiąż QUIZ