REPORTAŻ INTERAKTYWNY Narodowego Centrum Kultury Filmowej w Łodzi

Dziś ma premierę wyjątkowa prezentacja Narodowego Centrum Kultury Filmowej, zrealizowana w pionierskiej na naszym rynku formule.

Trzy stałe ścieżki dydaktyczne, filmoteka, kino i twórcze pracownie edukacyjne - to wszystko Narodowe Centrum Kultury Filmowej chce oddać do użytku łodzianom w 2019 roku. Zanim to się jednak stanie, przez mury NCKF oraz historię, teraźniejszość i przyszłość filmowej Łodzi prowadzi nowatorski, interaktywny reportaż, autorstwa Jakuba Kaliszczyka.

Nowa forma dziennikarstwa, i nie tylko...

Multimedialny reportaż jest wspólnym projektem „Dziennika Łódzkiego” i Narodowego Centrum Kultury Filmowej. Na prezentację składa się wirtualna wycieczka po EC1 - zlokalizowanej w murach dawnej elektrociepłowni instytucji kultury, skupiającej kilka podmiotów: Łódź Film Commission, zapewniającą pomoc w finansowaniu projektów filmowych, między innymi oscarowej „Idy”, pełne twórczej energii Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej, Centrum Nauki i Techniki z unikatową w skali kraju ścieżką „Przetwarzanie energii”, które otworzy swoje podwoje dla zwiedzających jeszcze w tym roku, oraz właśnie Narodowe Centrum Kultury Filmowej.

NCKF uchyla drzwi magazynu, żeby pokazać eksponaty, które niedługo znajdą swoje miejsce na ekspozycjach. O wystawach i planach opowiadają przed kamerą: dyrektor Rafał Syska, członkowie zespołu i twórcy planowanych ścieżek dydaktycznych. Starania Łodzi o tytuł Miasta Filmu UNESCO przybliża Katarzyna Bieńkiewicz, koordynatorka projektu, a o tym, dlaczego Łódź jest miastem filmu, możemy usłyszeć od Grażyny Torbickiej, Bogusława Lindy, Pauliny Gałązki czy Cezarego Pazury. Możemy też poznać filmową historię i współczesność naszego miasta, od początków Szkoły Filmowej, przez bohaterów bajek Se-ma-fora, po „Powidoki”. Wszystko w atrakcyjnej, dynamicznej formie, pioniersko łączącej dziennikarstwo z interaktywnością i multimediami.

Trzy ekspozycje promujące kulturę filmową

Centralnym punktem działalności Narodowego Centrum Kultury Filmowej będą trzy stałe ekspozycje, promujące wiedzę o kulturze filmowej. Pierwsza z nich, „Materia Kina”, będzie nie tylko opowiadać o tworzeniu filmu, ale pozwoli uczestnikom przebyć cały proces widziany od strony twórców - od pomysłu, przez pracę nad scenariuszem i dobór aktorów, kostiumy i charakteryzację, scenografię i pracę na planie, aż po montaż, udźwiękowienie i dystrybucję. Wystawa w formie interaktywnej gry będzie składała się z sześciu sekcji, odpowiadających kolejnym etapom prac. Będzie ją można zwiedzić w grupie lub indywidualnie. W zabawie pomoże obsługa, która przybliży zasady gry.

Proces powstawania filmu jako wynalazku techniki przedstawi bliżej inna stała wystawa, także zapowiadana na 2019 rok. „Mechaniczne Oko” będzie poświęcone historii kina od czasów współczesnych po prehistorię kinematografii.

- Cofniemy się w przeszłość kina po to, żeby zobaczyć, że najważniejsze mechanizmy pozostają niezmienione - opowiada Katarzyna Bieńkiewicz.

Narzędzia z początków kinematografii będzie można porównać z tymi wykorzystywanymi współcześnie, które często - mimo rozwoju techniki - opierają się na tej samej idei.

Niezwykłej historii kina na ziemiach polskich będzie poświęcone „Kino Polonia” - największa z planowanych ekspozycji. Wielowymiarowe przedstawienie ma obejmować bogatą historię rozwoju kinematografii osadzoną w kontekście dziejów naszego kraju.

Nauka tworzenia filmów w praktyce

W planach Centrum jest także stworzenie nowoczesnych przestrzeni edukacyjnych. Obejmą one łącznie około 800 metrów kwadratowych i umożliwią naukę tworzenia filmów w praktyce. Pomogą w tym: hala zdjęciowa, studio telewizyjne, studio dźwięku, ciemnia fotograficzna, sala efektów specjalnych, urządzenia służące do tworzenia filmów animowanych i pracownia postprodukcyjna, umożliwiająca dodanie efektów komputerowych i montaż. Korzystać z nich będzie można przede wszystkim podczas organizowanych przez Centrum warsztatów i projektów.

- Choć większość przestrzeni wciąż jest w stanie surowym i pełną ofertę działań edukacyjnych udostępnimy dopiero w roku 2019, to wiele projektów będziemy realizować już w tym i następnym roku - zdradza Michał Pabiś-Orzeszyna, autor koncepcji „Materii Kina” i kierownik Działu Edukacji NCKF. Zapowiada też współpracę z innymi instytucjami związanymi z EC1, między innymi Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej.

- Współczesne kino jest silnie powiązane ze światem gier komputerowych i komiksów - mówi Michał Pabiś-Orzeszyna. Podkreśla także, że jednym z celów NCKF jest wyjście poza myślenie o kinie jak o zwizualizowanej literaturze i pokazanie powiązań kina ze światem rozrywki, a także naukami ścisłymi, które korzystają z filmu tak jako medium, jak i urządzenia badawczego.

Na początek sam Leonardo da Vinci

Najbliższym w czasie i do tej pory największym przedsięwzięciem, wspólnym dla całego EC1, będzie planowana na listopad wystawa „Leonardo da Vinci - Energia Umysłu”. Modele i instalacje interaktywne, wykonane według zachowanych materiałów autorstwa genialnego inżyniera i artysty, przyjadą do EC1 z Francji i Włoch. Uzupełnieniem będą współczesne projekty z zakresu robotyki i inżynierii inspirowane, tak jak projekty mistrza, światem natury. Ważnym wkładem w wystawę są rekonstruowane przez NCKF projekty polskich wynalazców. Do najciekawszych będzie należał biopleograf - aparat kinematograficzny stworzony przez żyjącego na przełomie XIX i XX wieku Kazimierza Prószyńskiego.

- Zachowały się dwa zdjęcia i opis biopleografu. Na podstawie tych dwóch zdjęć i opisu zamierzamy go zrekonstruować - opowiada Piotr Kulesza, zajmujący się projektem. Wcześniejszy wynalazek Prószyńskiego - pleograf, pozwalający na rejestrację i odtwarzanie ruchomych obrazów - powstał wcześniej niż kinematograf braci Lumière, jednak autor nie opatentował swojego pomysłu.

- Gdyby to zrobił - cytując prof. Władysława Jewsiewickiego - być może dziś mówilibyśmy o światowej pleografii, nie zaś: kinematografii - mówi Piotr Kulesza.

Historia polskich wynalazców zahacza nawet o początki programowania - na wystawie w Hali Maszyn będzie można zapoznać się z pracą Jana Szczepanika, który zautomatyzował maszynę żakardową - pierwszą maszynę tkającą wzór według programu.

Załoga NCKF zaznacza, że prace nad tak dużym przedsięwzięciem, jakim jest uruchomienie wszystkich ekspozycji i przystosowanie budynku do ambitnych planów, jakie narzuciło sobie Centrum, idą powoli.

- Nasze prace mają obecnie głównie charakter koncepcyjny i administracyjny. Na razie jest niewiele działań skierowanych na zewnątrz, ale rozszerzamy ich zakres organizując projekcje i pokazy. Wkrótce ruszy też nabór na warsztaty filmowe - mówi Katarzyna Bieńkiewicz.